عکس العمل جامعه آذربایجان شرقی به بخشنامه معاونت اسناد

ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور  

سلام علیکم – احتراما باستحضار میرساند برابر بخشنامه شماره 71786/91 – 17/4/1391 که جدیدا ابلاغ شده است دفاتر اسناد رسمی مکلف شده اند دستگاههای pos غیر مرتصل به سامانه پرداخت الکترونیکی را جمع آوری نمایند و دلیل آن عدم امکان نظارت سازمان بر حق التحریر وصولی دفاتر اسناد رسمی بیان گردیده است بنا بدلایلی که ذیلا معروض میدارد بخشنامه مذکور نیاز به رسیدگی و تجدید نظر دارد:

1- ناگفته پرواضح و مسلم است که انتقال هرمقدار وجوه از طریق شبکه شتاب بمنزله تامین دلیل قطعی و غیر قابل کمترین خدشه بر انتقال یافتن وجه ، مقدار و زمان آن ، شماره حساب مبدا (پرداخت کننده) و شماره حساب مقصد (دریافت کننده) میباشد با این اوصاف طرح موضوع عدم امکان نظارت سازمان بر وجوه دریافتی از طریق دستگاههای pos  غیر متصل با سامانه پرداخت الکترونیکی صحیح و منطقی نمیتواند باشد و هر مرجع ذیصلاحی میتواند هر زمان که نیاز باشد نسبت به رسیدگی و کنترل وجوه  انتقال یافته اقدام نماید. انتظار طبیعی آن بود که سازمان بدلیل آنچه گفته شد از دریافت وجوه مربوط به خود سردفتر از طریق هر دستگاهی از شبکه شتاب استقبال نموده و آن را مورد تشویق قراردهد.

2-چنانچه بهر دلیل نظر سازمان بر عدم وصول حق التحریر دفاتر از طریق دستگاههای مذکور باشد (صرفنظر از مفاد بند سوم این نامه) لازم بود وصول حق التحریر از آن طریق ممنوع میشد نه اینکه دستور جمع آوری دستگاههای pos  صادر میگردید همچنانکه استحضار دارید ترویج استفاده از دستگاههای pos از تکالیف دولت مقرردر برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده و مفاد بخشنامه صادره با مضمون و روح قانون برنامه توسعه در تضاد میباشد و دفاتر اسناد رسمی غیر از وصول وجوهات مربوط به  حق التحریر، بسیاری امور بانکی دیگر خود را نیز از قبیل دریافت صورتحساب ، اطلاع از موجودی حساب ، واریز قبوض آب و برق و گاز و تلفن ، شارژ کارت بنزین و تلفن ،انتقال وجوه شخصی از یک حساب به حساب دیگر و غیره را از طریق دستگاههای مذکور انجام میدهند که امور مذکور هیچ ارتباطی به تکالیف قانونی و وظایف سازمانی ندارد، در زمانیکه هر کدام از اصناف و کسبه جزء در هر کوی و برزنی ، برخوردار از دستگاههای متعدد pos  میباشند سلب چنین حق و اختیاری از سردفتر اسناد رسمی امری شایسته و منطقی نیست.

3-رای شماره 196 مورخ 3/4/1386 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مقرر داشته است : «با عنایت به اینکه حق‌التحریر برابر مقررات مربوط متعلق حق سردفتر اسناد رسمی ‏است و با عنایت به اعتبار اصل تسلیط ، شخص مزبور متمکن از نحوه نگهداری و ‏برخورداری و مصرف مشروع و قانونی آن می‌باشد، بنابراین وضع قاعده آمره مبنی بر الزام ‏سردفتر اسناد رسمی به افتتاح حساب قرض‌الحسنه در شعبه بانک ملی به منظور واریز ‏حق‌التحریر اسناد رسمی در حساب مزبور خارج از حدود اختیارات سازمان ثبت اسناد و ‏املاک کشور است…» با عنایت به اینکه برابر تبصره ذیل ماده 14 قانون دیوانعدالت اداری : «پس از صدور حکم براساس ماده فوق، مراجع طرف شکایت علاوه بر اجراء حکم، مکلف به رعایت مفاد آن در تصمیمات و اقدامات بعدی خود می‌باشند.» لذا بنظر میرسد موضوع در صدور بخشنامه مورد توجه قرار نگرفته است و الزام سران دفاتر اسناد رسمی به نحوه وصول آن قسمت از وجوهی که حق التحریر یا تحت هرعنوان دیگری درآمد دفترخانه محسوب میشود بر خلاف مفاد رای مورد اشاره دیوانعدالت اداری میباشد.

4-علاوه بر آنچه گفته شد دستگاههای خودپرداز غیر مرتبط دارای مزایای بسیاری نیز در جهت استفاده هر چه بهتر از سامانه پرداخت الکترونیک میباشد که ذیلا جهت مزید استحضار به مواردی اشاره میشود:

الف. در مواردیکه سامانه پرداخت الکترونیک قطع میباشد در اکثرموارد سایر دستگاههای pos  قطع نمیباشند این موضوع موجب میشود دریافت وجوه نه تنها با مشکل مواجه نشود بلکه با همان روش دستگاه pos درقبال رسید بانکی وصول شود.

ب‌.  معمولا در اسناد معاملات هرکدام از متعاملین میخواهند سهمی خود از هزینه تنظیم سند را پرداخت نمایند واز پرداخت هزینه طرف مقابل خودداری میکنند حال اینکه واریزیهای هزینه  اسناد با یک تراکنش وصول میشود و یک رسید برای تمامی وجوه صادر میگردد لیکن دستگاه pos غیر متصل این امکان را فراهم میسازد که سهمی هرکدام از خریدار و فروشنده از کارت خودش واریزشده و برای هرکدام نسبت به مبلغ پرداختی رسید اختصاصی داده شود.

ت‌.  در بسیاری موارد مشاهده میشود پرداخت کننده برای پرداخت تمامی وجوه که باید بپرازد در یک کارت موجودی کافی ندارد و دو یا چند کارت ارائه مینماید در اینگونه موارد نیز وصولیها توسط pos  غیر متصل وصول میشود و سپس با یک تراکنش وجوه مربوطه از طریق سامانه پرداخت واریز میگردد.

ث‌.  سامانه پرداخت الکترونیک تاکنون بدلیل اشکالات عدیده موفق به جلب اعتماد کافی سران دفاتر اسنادرسمی نشده و  همواره این نگرانی موجود است که قسمتی از وجوه وصول نشود یا بجای واریز به حساب سردفتر به حساب خزانه واریز گردد و در صورت وصول نیز واریز وجوه دریافتی به حساب سردفتر با تاخیر چند روزه صورت گیرد در حالیکه دستگاههای pos باصطلاح غیر متصل ، بصورت آنی وجوه را به حساب سردفتر واریز مینمایند وسردفتر میتواند فورا از واریزمبلغ مطمئن شده و با اطمینان خاطر اقدام به ثبت سند نماید.

نظر به مراتب فوق استدعا دارد دستور فرمائیدنسبت به موضوع مجددا رسیدگی شده و  از بخشنامه شماره  71786/91 – 17/4/1391 رفع اثر نمایند.

هیات مدیره  جامعه سردفتران و دفتریاران آذربایجانشرقی

به نقل از سایت جامعه سردفتران و دفتریاران استان آذربایجان شرقی