به نام خدا
اهمیت وجایگاه نماز از منظر روایات
سخن از نماز در پرتو روایات بسیار گسترده است و چندین کتاب را می توان به آن اختصاص داد؛ اما در این مقام فقط به چند حدیث زیبا اشاره می کنیم.
«جَعَلَ اللهُ ثَنَاوُُه قُرَّهَ عَیْنِی فِی الصَّلاهِ وَ حَبَّبَ اِلَّی الصَّلاه کَمَا حَبَّبَ اِلَی الجَائعٍ الطعَامَ وَ اِلَی الظَّمْانِ الْمَاءَ وَ اِنَّ الجَائعَ اذَا اَکَلَ شَبِعَ وَ اِنَّ الضَّمانَ اِذَا شَرِبَ رَوِیَ وَ اَنَا لَا اَشْبَعُ مِنَ الصَّلاهٍ»1
خداوند، جل ثناؤه ، نور دیده مرا در نماز قرار داد و نماز را محبوب من گردانید، همچنان که غذا را محبوب گرسنه و آب را محبوب تشنه قرار داد، به درستی که شخص گرسنه هرگاه غذا بخورد سیر می شود و تشنه هرگاه آب بنوشد سیراب می شود؛ اما من از نماز سیر نمی شوم.
گویا نبی مکرم (ص)می فرماید: تمام دنیا به خاطر نماز است که برای من زیبا جلوه می کند، تمام چشم مرا نور مصاحبت با او پر کرده است ، چشم من در پرتو نماز بینا می شود، در شعاع نور نماز، معرفت و شناخت به وجود برای من حاصل می شود و تمام هستی به خاطر ارتباط با حضرت دوست ، برای من دل انگیز است .از این رو دل خوشی ام از حضور در این دنیا، گزاردن نماز و ایستادن و قامت دو تا کردن و سجده بردن در پیشگاه محبوب ازلی و ابدی است…
رسول اکرم در حدیثی دیگر می فرماید:
«اَلَا اِنَّ الصَّلاهَ مَادُبَهُ اللهِ فِی الاَرضِ قَدْ هَنَّاهَا لِاَهْلِ رَحْمَتِهِ فِی کُلِّ یَومٍ خَمسَ مِرَّاتٍ»2
آگاه باشید،به درستی که نماز سفرۀ الهی در زمین است که خدا آن را برای اهل رحمت خود در هر روز پنج نوبت می گستراند.
براساس این حدیث شریف ، نماز غذایی جان بخش و روح پرور است که اهل ایمان باید وجود خویش را از آن طعام گوارا فربه سازند.
در حدیث دیگر از رسول خدا چنین نقل شده است :
«اَلصَّلاهُ مِعراجُ الْمُومِنِ»3
یعنی نماز مایه عروج انسان مون از حضیض خاک به اوج افلاک است.
براین اساس، خداوند سبحان رخصت اتصال به تمامی مظاهر جمال و کمالش را از شاه راه نماز به آدمیان داده است . انسان ها می توانند با نماز، وجود خود را به آن منبع لایزال مرتبط کنند و تمام نیاز خود را با ناز مطلق خداوندی پیوند دهند. این معنا، حقیقت و روح اصلی نماز را تشکیل می دهد.
حضرت علی (ع)نیز نقش نماز را حفاظت و نگهداری می داندو می فرماید:
«اَلصَّلَاهُ حِصنٌ مِنْ سَطَوَاتِ الشَّیْطَانِ»4
نماز دژی محکم در برابر حملات شیطان است…
نماز از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که حتی نجات آدمیان از چنگال سایر گناهانشان بستگی به میزان توجه آنان به نماز دارد؛
آنگونه که امام صادق (ع)در آخرین لحظات عمر شریفشان ،در بستر شهادت فرمود:
«اِنَّ شَفَاعَتَنَا لَنْ تَنَالَ مُسْتَخِفّاًبِالصَّلَاهِ»5
هرگز شفاعت ما به مردمی که نماز را سبک بشمارند ، نخواهند رسید….
امام صادق (ع)می فرماید:
چون رو به قبله ایستادی، از دنیا و آنچه در آن است و نیز از مردم و آنچه در دست آنهاست مایوس باش و همه را فراموش کن و قلب خود را از هر چیزی به جز خداوند متعال که تو را مشغول کرده و به سوی خویش جلب می کند خالی کن.از صمیم دل وبا خلوص قلب به عظمت و جلال پروردگار توجه کن و بیندیش که در پیشگاه با عظمت او ایستاده ای.خداوند متعال می فرماید:
«هُنالکَ تَبْلُوا کُلٌ نَفسٍ ما اَسْلَفَتْ وَ رُدُّوا اِلی اللهِ مَوْلاهُمُ اْلحَقِ»6
آنجاست که هرکس آنچه را از پیش فرستاده است می آزماید و به سوی خدا مولای حقیقی خود بازگردانده میشوند و آنچه به دروغ بر می ساخته اند از دستشان به در می رود.7
1-حسن بن فضل طبرسی ، مکارم الاخلاق ،ص461.
2-حسین بن محمدنوری مازندرانی ،مستدرک الوسائل ،ج3،ص16.
3-فخرالدین محمد بن عمر رازی، مفاتیح الغیب ، ج1،ص226.
4-عبدالواحد بن محمد آمدی تمیمی،غررالحکم ، ص129.
5-محمدباقر مجلسی،بحارالانوار،ج79،ص236.
6-یونس ،30.
7-شکوه وصال ، محمدعلی انصاری ،ص35به بعد
