رأی شماره 267 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

     
مصوب 3/9/1387

     تاریخ دادنامه: 28/6/1390     شماره دادنامه: 267      کلاسه پرونده: 88/685
     مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
     شاکی: آقای احمدعلی سیروس
     موضوع شکایت و خواسته: ابطال اصلاح ماده 9 آیین‎نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 3/9/1387
     گردش کار: آقای احمدعلی سیروس به موجب دادخواست تقدیمی، ابطال اصلاح ماده 9 آیین‎نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 3/9/1387 را خواستارشده و در توضیح و تبیین خواسته خویش اعلام کرده است که:
     « ماده 7 قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 1385 مقرر می‎دارد:
     « آیین‎نامه اجرایی این قانون حداکثر شش ماه پس از ابلاغ با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.»
     لذا آیین‎نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی با توجه به پیشنهاد مشترک وزارت دادگستری و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به موجب نامه شماره 7788/02/111 مورخ 25/4/1386 در تاریخ 30/10/1386 به تصویب رسید. با توجه به صراحت ماده 7 قانون مذکور، آیین‎نامه اجرایی فوق را سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و وزارت دادگستری می‎توانند تهیه کنند و سپس به تصویب هیأت وزیران برسانند.
     بر خلاف نص ماده 7 قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 1385، هیأت وزیران بنا به پیشنهاد شماره 58969 مورخ 20/4/1387 وزارت امور اقتصادی و دارایی به اصلاح ماده 9 آیین‎نامه مذکور مبادرت کرده که اصلاحیه مذکور برخلاف نص‌صریح قانون مذکور و خارج از اختیارات وزارت اقتصادی و دارایی و کمیسیون لوایح هیأت دولت است و خاطر نشان می‎کند که آیین‎نامه اجرایی مورخ 30/10/1386، با حضور نمایندگان وزارت امـور اقتصادی و دارایی در کمیسیون لوایح دولت بـه تصویب رسیده است و وزیر امـور اقتصادی و دارایی یکـی از اعضـای کمیسیون اصلی لوایح هیأت می‎باشد، بنابراین چنانچه اصلاحیه‎ای در آیین‎نامه ضروری باشد باید پس از اعلام به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و نیز وزارت دادگستری، درخواست اصلاح شود.
     با توجه به عرایض ذکرشده استدعای رسیدگی و ابطال اصلاح ماده 9 آیین‎نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مورخ 3/9/1387 مندرج در روزنامه رسمی 18617 مورخ 17/11/87 را دارم.»
علی‎رغم ارسال و ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به مشتکی‎عنه، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیأت عمومی لایحه دفاعیه‎ای واصل نشده است. بنابراین هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یادشده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی و مشاوره با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‎کند.

رأی هیأت عمومی

     مطابق ماده 7 « قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 24/5/1385،»  آیین‎نامه اجرایی قانون با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. نظر به این که ماده 9 اصلاحی آیین‎نامه اجرایی قانون مذکور، بدون رعایت فرآیند فوق و صرفاً با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران رسیده است، خارج از حدود اختیارات و مغایر قانون است، بنابراین به استناد بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‎شود.