حدیث هفته: آیادر صورت عدم برخورداری از مواهب دنیوی، آشوب زده و دل نگران می شویم؟

بسم الله الرحمن الرحیم

استاد محمدعلی انصاری در ذیل تفسیر آیه 124 سوره مبارکه بقره در موضوع ابتلاهای حضرت ابراهیم، به ابتلا به وسیله مسائل مالی و اقتصادی پرداخته و می نویسد :

درگیری با مسائل مالی ، ابتلایی است که همه انسانها دچار آن هستند . برخورداری از مواهب دنیوی اگر برای آدمی حاصل نشود، آشوب زده و دل نگران می شود و اگر هم حاصل شود، پایبند و غافل و مغرور می شود:

اگر دنیا نباشد دردمندیم

وگر باشد به مهرش پای بندیم

بلایی زین جهان آشوب ترنیست

که رنج خاطرست ،از هست ورنیست1

چه بسیار انسان هایی که تا فقیرند و از مواهب دنیوی برخوردار نیستند، متواضع و نیکوکارند؛ اما زمانی که ثروت و موقعیتی نصیبشان می شود، گذشته خویش را فراموش می کنند و اصالت و شخصیتشان را از کف می دهند. انسان های بسیاری نیز هستند که تا وقتی ثروت و موقعیتی دارند ، نیکوکار و خویش رویند؛ اما به محض از دست دادن مال و مکنت ، بدخلق و بددین و بعضا" بی دین می شوند. این ابتلایی است که خداوند همگان را دچار آن می کند تا آدمیان در این عرصه اِفتنان، خود را بشناسند و جایگاه حقیقی خویش را پیدا کنند.

آری، چرخش روزگار برای همگان چنین بازی هایی دارد و «از نسیمی دفتر ایام برهم می خورد»؛2 اما حضرت ابراهیم (ع) این بزرگ مرد الهی، در برابر تمالم میل ها و کشش های مالی ایستادگی کرد و از این میدان سربلند به درآمد. نقل شده است که ایشان در شبی شنید که کسی می گوید:«سُبُّوح قُدُّوس ، رَبُّ المَلائِکَهَ وَ الرُّوحِ» (پاک و منزه است پروردگار فرشتگان و روح). ناگهان جانش افگارشد، بانگی سرداد و به منادی گفت: «یکبار دیگر نام معشوقم را بر زبان بیاور تا آنچه دارم به تو بدهم».3

او از تمام حصارها و بندهای اقتصادی رها شده و پهلوان میدان سخاوت و جود بود؛ به حدی که حکایت «مهمان سرای خلیل» برای همیشه بر زبان ها باقی ماند و خدای رحمان به او فرمود: «انّکَ لَمّا سَلّمْتَ مالَکَ لِلضّیْفانِ وَ وَلَدَکَ لِلْقُربانِ وَ نَفْسَکَ  لِلنّیرانِ وَ قَلْبَکَ لِلرَّحْمانِ اِتَّخَذَناکَ خَلیلا"».4

تو به این دلیل که اموالت را برای مهمانان و فرزندنت را برای قربانی شدن وجانت را برای آتش و قلبت را برای خدای رحمان تسلیم کردی، تورا خلیل خود برگزیدیم.5

1.سعدی ،گلستان ، باب دوم ، حکایت 27 ،ص 98.

2. صائب تبریزی ، دیوان صائب ، ج 2 ،غزل 2906 ،ص1235.

3. نک: ملامحسن فیض کاشانی ، الوافی ، ج26 ، ص ص 334-333

4.محمدبن حسن حر عاملی ، الجواهرالسنیه ، ص 51.

5.محمدعلی انصاری ، تفسیر مشکات ، ج 4 ،ص 184.