بسم الله الرحمن الرحیم
به نام آن خداوندی که هم ایجاد وآفرینش نعمت ها و هم بقا و دوام نعمت ها هر دو در کف با کفایت حضرت اوست
صِرَاطَ اَّلذینَ اَنْعَمْتَ عَلَیهِمْ غَیرِ الْمغْضُوبِ عَلَیهِم وَ لَا الظَّالِّینَ
راه آنان که برایشان نعمت بخشیدی نه آنان که مورد غضب اند و نه ره گم کردگان
پس از آنکه هدایت به راه راست را از خداوند طلب می کند، پروردگار در این آیه تعریفی اجمالی از صراط مستقیم ارائه ی دهد و ویژگی های راه یافتگان به این راه و بازماندگان از آن راه را بر می شمارد . این معرفی و شناخت ، به انسان تصوری روشن و مشخص از این مسیر می بخشد تا گمان نکند که این راه ، راهی غریب و ناشناخته است که پیش از این کسی در آن گام ننهاده است .در این آیه خداوند بیان می کند که در طول تاریخ رهسپاران بسیاری از این مسیر به مقصد و مقصود رسیده اند و گروهی نیز با پشت کردن و انحراف از آن ، خویش را از رحمت و نجات بی بهره ساخته اند.
مفهم نعمت و اقسام آن
……نعمت به چیزی اطلاق می شود که با انسان نرمش و سازگاری دارد. براین اساس ، آنچه خداوند به آدمی اعطا فرموده و با وجودش سازگاری دارد ، مصداق نعمت الهی است ؛ برای مثال ، نسیم خنک و ملایم در تابستان و گرمای مطبوع در زمستان ، برای انسان نعمت به شمار می آید.
قران کریم نعمت ها را به دو دسته ظاهری و باطنی تقسیم کرده است :
(وَ اَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرهً وَ بَاطِنهً)
و نعمت های ظاهر و باطن خود را بر شما فراوان نموده است .
نعمت های ظاهری آن نعمت هایی هستند که در ظاهر هستی دیده می شوند؛از جمله هوای پاک و قطره های حیاط بخش باران ، قرار زمین ، تابش خورشید، ثروت و عافیت و …؛ اما نعمت های باطنی آن نعمت هایی هستند که با چشم ظاهر دیده نمی شوند؛ مثل عقل که از برجسته ترین مصادیق آن است .عقل با وجود انسان سازگار است و بدون آن انسان از انسانیت خارج شده و مانند حیوانات رفتار می کند عمیق تر از آن نعمت ایمان است ؛ بطوری که می توان گفت والاترین نعمت ، ایمان به خداوند سبحان و معرفت و شناخت اوست . ایمان با وجود انسان سازگاری دارد و حقیقت وجودی اوست ؛ برخلاف کفر که با ذات او ناسازگار است . از این قبیل نعمت ها می توان نعمت نبوت و ولایت و هدایت را نام برد که همه را خداوند بر انسان ارزانی کرده و سازگار با وجود اوست ؛ بدین معنا که در راه تعالی و تکامل شخصت انسان اند.
انشااله در حدیث هفته آینده از مصادیق نعمت یافتگان با شما سخن خواهیم گفت .
1-لقمان 20
2- تفسیر مشکات ، محمدعلی انصاری ، ج1 ، ص308
