بسم الله الرحمن الرحیم
به نام آن خداوندی که هم ایجاد وآفرینش نعمت ها و هم بقا و دوام نعمت ها هر دو در کف با کفایت حضرت اوست
درباره ریشه لغوی کلمه «صلاه» دو احتمال وجود دارد؛ نخست اینکه این واژه از ریشه «صَلَو» گرفته شده باشد که در این صورت دارای سه معنای دعا، درود و تحیت و تلازم و پیوستگی است. دوم آنکه از ریشه «صَلی» باشد که معنای اندرون آتش رفتن و سوختن دارد. در ادامه و حدیث این هفته بشرح دو معنای اول می پردازیم.
معنای اول
نخستین معنای واژه «صلاه»،دعا و طلب رحمت است1.این معنا در آیه زیر به کار رفته است:
(خَذ مِن اموالِهِم صَدَقَهً تُطَهَرُهُم وَتُزَکیهِم بِهاوَصَلِّ عَلَیهِم انَّ صَلاتَکَ سَکَن لَهُم وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ)2
از اموال آن ها (توبه کنندگان)صدقه ای (به عنوان زکات)بگیر،تا به وسیله آن ،آن ها را پاک سازی و پرورش دهی و (به هنگام گرفتن زکات)به آن ها دعا کن که دعای تو،مایه آرامش آن هاست؛و خداوند شنوا و داناست.
قبل از اسلام نیز واژه «صلاه» در معنای «دعا» به کار می رفته است؛ اما بعد از اسلام ،این معنا به عمل مخصوصی تعلق یافت که با تکبیر اغاز شده و با ابراز تسلیم در برابر خدا پایان می پذیرد.
«تَکبیره الاحرام» به معنای همه چیز و همه کس را به پشت سر افکندن و روی به سوی حضرت پروردگار نمودن است و«اَلسلامُ عَلَیکُم وَرَحمَهُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ»تسلیم محض بنده مومن را در برابر اراده الهی به نمایش میگذارد.
پس واژه «صلاه» یک معنای عام و یک معنای خاص دارد.معنای عام آن دعاست که مطلقِ ارتباط با خداوند است واین معنا میان تمام ادیان مشترک است و معنای خاص آن نوعی ارتباط ویژه آدمی با خداوند است که در دین مبین اسلام به کامل ترین صورت بیان شده است.
معنای دوم
دومین معنای واژه «صلاه» درود و تحّیت است3.این معنا در قرآن کریم نیز به کار رفته است.خداوند متعال می فرماید:
«انَّ اللّه وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِئِّ یَا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسلیما»4
خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می فرستند ای کسانی که ایمان آورده اید بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملا تسلیم [فرمان او] باشید.5
1-اسماعیل بن حماد الجوهری ،الصحاح، ج6، ص2402.
2-توبه ،103
3-خلیل بن احمد فراهیدی ،العین، ج7، ص154.
4-احزاب ،56
5-محمدعلی انصاری ،شکوه وصال،ص18به بعد
