به نام خدا
تعامل صحیح با نماز
4– صبر بر نماز
یکی دیگر از مفاهیم مرتبط با نماز که موجب تحقق اقامۀ نماز و مهیا شدن آدمی برای اثر پذیری از این عمل مبارک می شود، مفهوم «صبر بر نماز»است.اساسا" به نتیجه رسیدن و دست یافتن به حاصل هر کاری ، چه مادی و چه معنوی ، نیازمند صبر و شکیبایی است . صبوری در امور معنوی و عبادی بسی والاتر و با اهمیت تر از صبر در مسائل مادی است .امام باقر (ع)می فرماید:
«اَلْاِبْقَاءُ عَلَی الْعَمَلِ اَشَدآُ مِنَ الْعَمَلِ»1
باقی ماندن بر کاری از شروع آن ، دشوارتر است.
از این رو خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به نبی مکرم اسلام (ص)می فرماید:
(وَاْمُرْ اَهْلَکَ بِاالصَّلاَه وَ اصْطَبِرْ عَلَیْهَا لاَ نَسْئلُکَ رِزْقاً نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَ العَاقِبَهُ لِلتقَّوَی)2
خانوادۀ خود را به نماز فرمان ده و برانجام آن شکیبا باش ؛ از تو روزی نمی خواهیم ؛ (بلکه)ما به تو روزی می دهیم و عاقبت نیک برای تقواست.
بنا بر تعالیم اسلامی ، صبردو گونه است : صبر بر انجام عبادات و صبر برترک گناهان.
با توجه به این معنا ،نباید پنداشت که مفهوم صبر بر نماز ،آن است که اوقات و اذکار و ارکان نماز را به درستی رعایت کنیم و در انجام آنها صبوری بورزیم و یا اینکه خداوند سبحان به وسیلۀ تذکر این مفهوم می خواهد غفلت را از ما بزداید تا نماز بخوانیم و از انجامش غافل نشویم . ددر حقیقت ، معنا و مفهوم صبر بر نماز، صبوری و مقاومت در برابر گناهان و استقامت در زنده نگهداشتن آثار نماز است . به تعبیری دیگر ، صبر بر نماز معنایی برتر و والاتر از برگزاری آن دارد و به معنای حفظ اصل نماز و آثار حاصل از آن است . این حقیقت در این حدیث شریف چنین بیان شده است :
«فِیمَا اوحَی اللهُ اِلَی دَاوُدَ (ع)کَمْ رَکْعَهِ طَویلهَ فِیهَا بُکاءٌ بِخَشیَهٍ قَدْ صَلَّاهَا صَاحِبُهَا لَا تُسَاوی عِندِی فَتِیلاً حَینَ نَظَرْتُ فِی قَلْبِهِ وَ وَجَدْتُهُ اِنْ سَلَّمَ مِنَ الصَّلاه وَ بَرَزَتْ لَهُ امْرَاَهُ وَ عَرَضْتْ عَلَیْهِ نَفْسَهَا اَجَابَهَا وَ اِن عَامَلَهُ مُوْمِنٌ خَانَهُ»
از جمله وحی های خداوند متعال به داوود (ع)این بود: چه بسا رکعت های طولانی که نماز گزار خوانده و در آنها از ترس و خشیت گریسته است ؛ اما نزد من ، به اندازه رشتۀ میان هسته خرما ارزش ندارد . زیرا به دل او نگریستم و دیدم اگر نمازش را تمام کند و زنی در برابرش ظاهر شود و خود را بر او عرضه کند می پذیرد و اگر مومنی با وی معامله کند ، به او خیانت می ورزد.4
1-محمدبن یعقوب کلینی ، الکافی ،ج2،ص296
2-طه،132
3-محمدباقر مجلسی ،بحارالانوار ،ج81،ص257.
4-شکوه وصال ،محمدعلی انصاری صفحات 51 به بعد
