بحث از وقف و نقش آن در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی بحثی است که دارای ابعاد گوناگون و متفاوت بوده و در این راستا هفته وقف فرصت مناسبی برای تبیین نقش و اهمیت وقف و نهادینه کردن این سنت حسنه در جامعه است.
به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، فهم اهمیت وقف و شناختن نقش آن در توسعه جوامع نیازمند آگاه‌سازی آحاد جامعه بوده زیرا شناخت صحیح از نقش وقف در توسعه جوامع زمانی میسر می‌شود که در مرحله نخست درک شود که پدیده وقف چه خلایی را در جامعه پر می‌کند و با شناخت این امر است که می‌توان میزان تاثیر آن در توسعه جوامع را ارزیابی کرد.
وقف فاصله طبقاتی میان طبقات مختلف جامعه را به حداقل می‌رساند و سرمایه را از طبقه ثروتمند جامعه به طبقه فقیر جامعه منتقل می‌کند و فقیران جامعه را نیز از امکانات رفاهی و مادی بهره‌مند می‌سازد.
تراکم ثروت در جامعه‌ای رشد می‌کند که فرهنگ وقف در آن جامعه گسترش نیافته باشد و در جامعه‌ای که فرهنگ وقف گسترش یافته باشد نه تنها آن جامعه را از چنگال انحطاط می‌رهاند بلکه جامعه را در ابعاد مادی و معنوی به سعادت می‌رساند.
وقف شکاف اجتماعی بین طبقه بالا و پایین را نیز کاهش می‌دهد و با کاهش شکاف طبقاتی و اجتماعی زمینه تحقق عدالت اجتماعی را فراهم می‌سازد و با فراهم شدن زمینه عدالت اجتماعی روابط انسانی بر مبنای ارزش‌های انسانی میان طبقات گوناگون جامعه نیز گسترش می‌یابد.
در فرهنگ دینی اسلامی به وقف معنوی بیش از وقف مادی تاکید شده و وقف معنوی بر وقف مادی ترجیح داده شده است، وقف معنوی به وقفی اطلاق می‌شود که از هیچ‌گونه مظاهر و جلوه‌های مادی برخوردار نیست و صرفا بازده معنوی دارد.
هر عمل خیری که سبب رشد ارزش‌های معنوی، اخلاقی و فکری در جامعه شود وقف معنوی نیز بر آن صدق می‌کند زیرا معنویت در جامعه با رشد همین ارزش‌ها است که رشد می‌کند و فقدان این ارزش‌ها در یک جامعه نیز نشانگر انحطاط آن جامعه است.
مهم‌ترین جنبه و اساسی‌ترین بعد در بحث وقف و نقش وقف در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی، نقش وقف در تکامل و توسعه ارزش‌های الهی و معنوی بوده به طوری که فرهنگ و تمدن بر مبنای ارزش‌های مادی و معنوی استوار است.
هفته وقف بهانه‌ای برای نهادینه کردن سنت حسنه وقف در جامعه
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی گفت: هفته وقف بهانه‌ای برای تعریف و شناخته شدن اوقاف و نهادینه کردن سنت حسنه وقف در جامعه است.
حجت‌الاسلام علی مصائبی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در ارومیه اظهار داشت: ارزش و اهمیت بحث وقف و موقوفات را باید در تمام کتاب‌های آسمانی جستجو کرد به طوری که در همه کتاب‌های آسمانی به ویژه قرآن کریم به آن تاکید شده است.
وی تصریح کرد: در قرآن که کامل‌کننده تمام کتب آسمانی است در موارد متعددی با عنوان‌های مختلفی به موضوع وقف با عنوان احسان، انفاق تاکید شده است.
مصائبی ادامه داد: در آیات متعددی نیز نسبت به فضیلت اخروی آن، توازنی که می‌تواند در جامعه ایجاد کند، هم نوعی و حمایت از قشر ضعیف و نیز نسبت به ماندگار بودن اموالی که هر شخصی از دسترنج خود جمع کرده و می‌خواهد بر آخرت توشه‌ای باشد، اشاره شده است.
وی یادآور شد: راهکارهایی را قرآن کریم در زمینه وقف معرفی کرده و عملا نیز پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) این کار را انجام دادند و در حال حاضر نیز باغ‌های حضرت زهرا (س) و چاه‌های حضرت علی (ع) به عنوان موقوفات وجود دارد و این موقوفات از بین نرفته که این موضوع نشان از اهمیت و ماندگاری وقف است.
مصائبی با بیان اینکه وقف به عنوان باقیات‌الصالحات، چشمه و صدقه همیشه جاری از فرد واقف به جا می‌ماند، ابراز داشت: مردم ایران از زمان پیامبر اکرم (ص) اسلام را قبول و در زمان‌های مختلف اموال خود را وقف کردند تا به امور دینی خود به ویژه نسبت به عزاداری سید‌الشهدا، حفظ مساجد و ارگان‌‌های دینی و مکان‌هایی برای کمک به ایتام و سالمندان و… عمل کنند.
مصائبی خاطرنشان کرد: امروز با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و اینکه به بحث موقوفات در زمان حکومت اسلامی بیشتر بها داده شود قوانین خوبی وضع و حمایت‌های خوبی انجام شد اما به دلیل زمان جنگ و سایر اتفاقات آنطوری که باید به موقوفات رسیدگی نشده است.
وی افزود: در این اواخر سازمان به جد وارد عمل شده و اوقاف را از عملکرد سنتی خارج و وارد صحنه کرده به طوری که امروز تمامی ادارات و سازمان‌ها، اداره اوقاف را به عنوان یک اداره مذهبی و مکتبی و اداره‌ای که بتواند دست دولت را بگیرد و در اجرای عدالت کمک کند، شناخته و قبول دارند.
مصائبی با بیان اینکه دهه آخر صفر به عنوان هفته وقف و معرفی واقفین نام‌گذاری شده، عنوان کرد: هفته وقف بهانه‌ای است که اوقاف تعریف و شناخته شود و برای این منظور برنامه‌های متعددی در ایام هفته وقف تدارک دیده شده است….
