بسم الله الرحمن الرحیم
به نام آن خداوندی که هم ایجاد وآفرینش نعمت ها و هم بقا و دوام نعمت ها هر دو در کف با کفایت حضرت اوست
هدایت هدایت یافتگان (معنی دوم)
در ادامه مبحث هفته گذشته ذیل آیه (اِهدِنَّا الصِّراطَ المُستَقِیم)و موضوع هدایت هدایت یافتگان، استاد محمد علی انصاری مینویسد.
نکته بعدی آن است که حفظ و مداومت در هر کار از آغاز آن مشکل تر است . در روایتی از امام باقر (ع) آمده است :
«اَلاِبقَاءُ عَلَی العَمَلِ اَشَدُّ مِنَ العَمَلِ»
باقی ماندن بر هرکاری از شروع آن دشوارتر است.
…. در آیه تطهیر که در شان اهل بیت (ع)نازل شده ، آمده است:
(اِنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکُمُ الرِّجسَ اهلَ البَیتِ و یُطَهِّرکُم تَطهِیراً )
خدا می خواهد آلودگی را فقط از شما خاندان پیامبر دور کند و شما را پاک و مطهر گرداند.
در این آیه خداوند اراده کرده است رجس و ناپاکی را از خاندان اهل بیت (ع) دور کند و آنها را پاک و مطهر سازد. اما مگر قبل از نزول این آیه، حضرات معصومین (ع)رجس و ناپاکی داشته اند که حال خداوند قصد زدودن آن را دارد؟
…در آیه تطهیر نیز خداوند اراده فرموده است که طهارت و دوری از رجس و ناپاکی را در حق این خاندان ، مستمر و باقی قرار دهد تا همانگونه که تاکنون دامن به ناپاکی نیالوده اند ، از این پس نیز لطف خد اوند شامل حال آنان شود و بر این طهارت باقی بمانند.
براین اساس ، دعای (اِهدِنَّا الصِّراطَ المُستَقِیم)بدین معناست که اگر چه ما تاکنون مشمول نعمت هدایت بوده ایم ، اما دغدغه خاطر ما این است که از این پس چه خواهد شد و آیا همچنان در این راه ثابت قدم خواهیم ماند یا خیر؛ زیرا فتنه ها و حوادث گوناگونی ممکن است در جود انسان تزلزل ایجاد کرده و مهار را از کف اوبرباید و اورا از صراط مستقیم خارج سازد….
خواجه شیراز در غزلی مینویسد:
اَلا یا اَیُّها السّاقی اَدِر کَاسَاً وَناوِلها
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها
و در جای دیگر می سراید :
تحصیل عشق و رندی آسان نمود اول
آخر بسوخت جانم در کسب این فضایل
و همچنین :
چو عاشق می شدم گفتم که بُردم گوهر مقصود
ندانستم که این دریا چه موج خون فشان دارد.
به نظر می رسد در وادی ایمان و بقای بر صراط مستقیم، حق با خواجه شیراز است . اینکه انسان بتواند در راه راست بماند و بر باورها و اعتقادات خویش پایداری کند و دل و نفس از کف ندهد ، بسیار دشوار است . از این رو نیاز است که انسان مسلمان حداقل ده مرتبه در شبانه روز تکرار کند (اِهدِنَّا الصِّراطَ المُستَقِیم)و این به معنای «ثَبِتنا عَلَی الصِّراطِ المُستَقِیم »یا «اَقِمنَا وَ اَدِمنَا عَلَی الصِراطَ المُستَقِیم »است ؛ همان نیایشی که خداوند در قرآن کریم تعلیم می دهد : 0
(رَبَّنا لَا تُزِغ قُلُوبِنا بَعدَ اذ هَدَیتَنا وَهَب لَنَا مِن لَدُنکَ رَحمَهً اِنَّکَ اَنتَ الوَهَّاب)
پروردگارا ، پس از آنکه ما را هدایت کردی ، دلهایمان را منحرف مگردان و از جانب خود، رحمتی بر ما ارزانی دار که توخود بخشایشگری .
بنابراین ، مراد از این آیه آن است که انسان با دعا می گوید : پروردگارا ، درست است که لطف و عنایت تو شامل حال ما شده و ما را در صراط مستقیم قرار داده است ، اما عاجزانه از تو تمنا می کنیم که این لطف را بر ما مستدام و پایدار بداری و گامهایمان را در ادامه این مسیر استوار سازی تا آن را به سلامت طی کنیم و شاهد مقصود را در آغوش گیریم…
تفسیر مشکاه استاد محمدعلی انصاری ،جلد اول، ص286
الهی آمین .
ربنا:اِهدِنَّا الصِّراطَ المُستَقِیم